Elektromagnesy są elementami bardzo powszechnie wykorzystywane w przeróżnych gałęziach przemysłu. Znajdują zastosowanie w medycynie, budownictwie, elektrotechnice czy informatyce. Zasada ich działania opiera się przede wszystkim o zjawisko pola magnetycznego wytworzonego pod wpływem prądu elektrycznego. Elektromagnesy są urządzeniami generującymi pole magnetyczne za pomocą cewki przewodzącej prąd przy niewielkim zużyciu energii. Jest ono prowadzone przez elementy w szczelinie powietrznej. W tym miejscu tworzą się bieguny magnetyczne, odpowiedzialne za wytworzenie siły magnetycznej. Jest ona wytwarzana wyłącznie w chwili, kiedy cewka podłączona jest do prądu.
Dostępne są różne rodzaje elektromagnesów. Jednym z najciekawszych jest elektromagnes nadprzewodnikowy. Jak sama nazwa wskazuje, wykorzystuje się w nim nadprzewodniki, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie bardzo dużego natężenia pola magnetycznego. Zbudowane są one z cewki zbudowanej z wielu zwojów drutu nadprzewodzącego, która zanurzona jest w cieczy chłodzącej i zasilana prądem elektrycznym. Cieczą chłodzącą w tego rodzaju urządzeniach jest najczęściej ciekły hel. Charakteryzuje je przede wszystkim bardzo duże silne pole magnetyczne, rzędu nawet 106 A/m w objętości około 1 m³.
Ten rodzaj elektromagnesów wykorzystuje się w urządzeniach do rezonansu magnetycznego, w spektroskopach NRM, akceleratorach cząstek elementarnych, nadprzewodnikowych zasobnikach energii oraz przemysłowych generatorach plazmy. Ma zastosowanie również podczas produkcji pojemnych pamięci komputerowych i elektronicznych. Dzięki elektromagnesom nadprzewodnikowym możliwe jest nawet unoszenie ogromnie ciężkich przedmiotów. Dobrym przykładem są poduszkowce lub unoszenie pojazdów szynowych nad ziemią.